Indonesië heeft de grootste moslimbevolking ter wereld, waardoor halal-certificering cruciaal is voor bedrijven die actief zijn op deze enorme markt. Als je eten en drinken, cosmetica, geneesmiddelen of bepaalde chemische producten verkoopt in Indonesië, moet je deze vereisten begrijpen.

Kritische deadlines die je niet mag missen:

  • Middelgrote en grote binnenlandse voedsel- en drankbedrijven plus slachthuizen: Fase 1 eindigde op 17 oktober 2024
  • Kleine bedrijven (UMK/MSME's) in de voedingsmiddelen-, dranken- en slachtsector: Moeten voor 17 oktober 2026 voldoen
  • Ingevoerde voedingsmiddelen en dranken: Verlenging mogelijk, maar niet later dan 17 oktober 2026

Deze eisen zijn vastgelegd in de Indonesische wet, in het bijzonder in Wet nr. 33 van 2014 en Verordening nr. 42 van 2024, die de wettelijke basis vormen voor halal productcertificering.

De halal certificeringseisen gelden voor specifieke productgroepen zoals gedefinieerd door de Indonesische regelgeving, dus het is belangrijk om te bepalen onder welke categorieën je producten vallen om aan de eisen te voldoen.

Wat halal certificering eigenlijk betekent in Indonesië

De Indonesische halal-certificering is niet alleen een religieus stempel; het is een wettelijke vereiste die wordt ondersteund door Wet nr. 33/2014 en Verordening 42/2024 van de overheid. Bij het systeem werken drie belangrijke spelers samen.

Het Product Assurance Organizing Body (BPJPH) geeft de eigenlijke halal-certificaten uit. De Indonesische Oelma Raad (Majelis Ulama Indonesia of MUI) geeft religieuze richtlijnen door middel van fatwa's. Halal-inspectiebureaus zoals LPPOM MUI voeren de eigenlijke audits van je faciliteiten en producten uit.

Zie het als volgt: MUI controleert of je bedrijf voldoet aan de islamitische wetgeving, het inspectiebureau onderzoekt je activiteiten en BPJPH geeft je het officiële certificaat dat je nodig hebt om je goederen te verkopen. Zo voorkom je verwarring over wie waarvoor verantwoordelijk is.

Huidige tijdlijn en wat er is veranderd in 2024-2026

De tijdlijn voor de certificering hangt af van de grootte van je bedrijf en of je binnenlands of internationaal bent. Middelgrote en grote binnenlandse bedrijven in de voedingsmiddelen- en drankensector en de slachtsector moesten voor oktober 2024 voldoen. Kleine bedrijven (UMK/MSME's) hebben tot oktober 2026.

Regeringsverordening 42/2024 bracht belangrijke veranderingen, waaronder een verlenging voor geïmporteerde voedingsmiddelen en dranken tot oktober 2026. Dit geeft buitenlandse exporteurs meer tijd om zich door de certificeringsvereisten te worstelen en problemen met niet-naleving te voorkomen. Importeurs en detailhandelaren moeten prioriteit geven aan het registreren van halal-certificaten in het SIHALAL-systeem om ervoor te zorgen dat ze de deadlines voor naleving halen en mogelijke verstoringen vermijden.

De cosmeticasector gaat geleidelijk over op verplichte certificering in 2026. Deze gefaseerde aanpak helpt bedrijven zich aan te passen zonder de toeleveringsketen al te veel te verstoren.

Bedrijven moeten de aankondigingen van de overheid in de gaten houden voor meer informatie over regelgevingsupdates en implementatiedetails.

Het certificeringsproces: Stap voor stap

Laptopscherm met de inlogpagina van de officiële sihalal website voor het aanvragen van halal-certificering in Indonesië.

Om halal gecertificeerde producten te krijgen moet je een specifiek proces volgen.

  • SIHALAL-account aanmaken: Registreren bij ptsp.halal.go.idDit is het officiële portaal voor halalcertificering in Indonesië en het verplichte startpunt voor alle halalcertificeringen.
  • Selecteer Halal Inspectie Agentschap: Kies uit erkende halal-inspectiebureaus om je uitgebreide fabrieks- en procesaudit uit te voeren en zorg ervoor dat ze expertise hebben in je specifieke productcategorie.
  • Documenten uploaden en indienen: Upload alle vereiste informatie en documenten zoals gespecificeerd door BPJPH, inclusief:
    • Waarborgsysteem halal producten (SJPH/HAS): Je uitgebreide interne systeem voor het handhaven van halal-normen
    • Ingrediëntenlijsten: Volledige documentatie van alle grondstoffen en hun halal-certificeringsstatus
    • Stroomdiagrammen productieproces: Gedetailleerde diagrammen die elke stap van je productieproces laten zien
  • Uitvoering van faciliteitsaudits: Het gekozen inspectiebureau voert grondige audits uit van je faciliteiten en beoordeelt je productieprocessen om te controleren of je voldoet aan de vastgestelde halal normen en eisen.
  • MUI Godsdienstbespreking: Nadat de audit met succes is afgerond, beoordeelt de Indonesische Oelema Raad (MUI) de documentatie van je zaak en geeft een fatwa af die officieel bevestigt dat je producten voldoen aan de eisen van de islamitische wetgeving.
  • Officiële certificaatuitgifte: BPJPH geeft je officiële halal-certificaat af na goedkeuring door MUI, waardoor je wettelijk het halal-label mag voeren en je gecertificeerde halal-producten op de Indonesische markt mag verkopen.

Voordelen van halal-certificering

Markttoegang en wereldwijd bereik

Halal-certificering biedt bedrijven aanzienlijke voordelen, vooral in de voedingsmiddelen- en drankenindustrie, omdat het toegang biedt tot de grote moslimmarkt van Indonesië, 's werelds grootste bevolkingsgroep. Deze certificering stelt bedrijven ook in staat om internationale markten te bedienen waar veel vraag is naar halal gecertificeerde producten en opent deuren naar exportmogelijkheden in landen met een moslimmeerderheid.

Signaal van kwaliteit en consumentenvertrouwen

Halal-certificering moet niet alleen worden gezien als een mechanisme om aan de regelgeving te voldoen, maar eerder als een krachtig signaal aan consumenten dat je producten voldoen aan strenge kwaliteits- en veiligheidsnormen. Deze kwaliteitsgarantie vergroot het vertrouwen van de consument en bevordert langdurige klantentrouw, omdat consumenten halal certificering associëren met eersteklas productnormen en ethische bedrijfspraktijken.

Voor veel productcategorieën, met name in de voedingsmiddelen- en drankensector, is halal-certificering verplicht volgens de Indonesische wet- en regelgeving en worden specifieke eisen gesteld waaraan moet worden voldaan. Door aan deze eisen te voldoen, wordt ononderbroken toegang tot de markt gegarandeerd en kunnen bedrijven aanzienlijke uitgaven voor naleving, complicaties bij de regelgeving en mogelijke boetes voor uitsluiting van de markt vermijden.

Concurrentievoordeel en merkdifferentiatie

Gecertificeerde producten hebben een betere concurrentiepositie, omdat consumenten steeds vaker merken zoeken die respect tonen voor hun dieetwensen en fundamentele waarden. Deze differentiatie wordt vooral waardevol op drukke markten waar consumenten meerdere opties hebben en de voorkeur geven aan merken die aansluiten bij hun religieuze en culturele voorkeuren.

Operationele uitmuntendheid en systeemverbeteringen

Het halal-certificeringsproces moedigt bedrijven aan om hun interne operationele systemen te verbeteren, wat resulteert in betere algemene kwaliteitskengetallen en operationele efficiëntieparameters. Deze systematische benadering van kwaliteitsmanagement leidt vaak tot een betere controle van de toeleveringsketen, verbeterde documentatie en strengere procesbewaking in alle bedrijfsactiviteiten.

Strategische bedrijfsbeslissing

In een marktomgeving die zo dynamisch is als die van Indonesië, is het verkrijgen van een halal-certificering zowel een wettelijke noodzaak volgens de geldende regelgeving als een strategische zakelijke beslissing om de marktpositie te optimaliseren. Bedrijven die proactief certificering nastreven, krijgen een voorsprong en een sterkere aanwezigheid op de markt voordat concurrenten hun intrede doen.

Je halal audit voorbereiden

Voordat de audit begint, moet je een aantal dingen op orde hebben. Je Halal Product Assurance Systeem moet operationeel zijn en je moet een Halal Supervisor aanstellen die moslim is (dit werd verplicht onder overheidsverordening 42/2024). Je faciliteiten en apparatuur moeten goed gescheiden zijn van niet-halal materialen of processen.

Je documentenpakket moet bedrijfsvergunningen (NIB), gedetailleerde informatie over grondstoffen en leveranciers, diagrammen van productieprocessen, standaard operationele hygiëneprocedures en trainingsgegevens bevatten. Elk document dient een specifiek doel tijdens de auditfase.

De controleurs onderzoeken je productieprocessen, controleren op niet-halal stoffen, controleren je toevoerketen en controleren of je halal supervisor de halal vereisten begrijpt. Ze zijn op zoek naar een allesomvattende organisatie voor halal productborging in je hele bedrijf.

Speciale paden voor kleine bedrijven

Kleine bedrijven (UMK/MSME's) hebben extra opties, waaronder zelfverklaring voor bepaalde productcategorieën met een laag risico. Dit gestroomlijnde proces vereist nog steeds bewijs dat je voldoet aan de halal normen, maar het is minder complex dan volledige certificering.

De Indonesische overheid biedt facilitatieprogramma's aan om kleine bedrijven te helpen zich voor te bereiden op de deadline van oktober 2026. Veel voorkomende valkuilen zijn onvolledige documentatie, onvoldoende scheiding van faciliteiten en onvoldoende training voor belangrijk personeel.

Zelfs met een eigen verklaring heb je goede documentatie nodig waaruit blijkt dat je ingrediënten halal zijn, dat je processen besmetting met haram-stoffen voorkomen en dat je personeel de halal-vereisten begrijpt.

Buitenlandse producten en internationale erkenning

Een caissière overhandigt een boodschappentas aan een glimlachende vrouw in hijab in een supermarkt, die halal-gecertificeerde consumentenproducten vertegenwoordigt.

De verlenging van 2026 voor geïmporteerde producten geeft buitenlandse bedrijven meer tijd om te voldoen, maar de reikwijdte varieert. Sommige adviezen sluiten vleesproducten uit van bepaalde uitbreidingen, dus controleer de meest recente regelgeving zorgvuldig.

Indonesië erkent buitenlandse halal-certificeringsinstanties door middel van wederzijdse erkenningsovereenkomsten. Buitenlandse exporteurs moeten hun halal-certificaten echter registreren in het SIHALAL-systeem via hun Indonesische importeurs of bevoegde vertegenwoordigers.

Het proces omvat controles vooraf om er zeker van te zijn dat je buitenlandse halal-certificering voldoet aan de Indonesische eisen, registratie bij geaccepteerde certificeringsprogramma's en het aanvragen van de juiste toestemming voor etikettering. Internationale samenwerking maakt dit soepeler, maar je hebt nog steeds lokale expertise nodig.

Vereisten voor mensen en bestuur

Je halal supervisor speelt een cruciale rol en moet aan specifieke kwalificaties voldoen, waaronder moslim zijn en de vereiste training volgen. Deze persoon houdt toezicht op je interne halal team en beheert de borgingsprogramma's voor leveranciers.

Je hebt duidelijke procedures nodig om te bepalen wanneer je externe laboratoria moet gebruiken om te testen, hoe je ingrediëntenverklaringen van leveranciers krijgt en hoe je beslissingen documenteert voor het controlespoor. De Minister van Religieuze Zaken heeft specifieke richtlijnen voor personeelskwalificaties.

Je team moet de islamitische wetgeving begrijpen die van toepassing is op je producten en processen. Dit omvat het herkennen van haram-stoffen, het begrijpen van de juiste vereisten voor het slachten van dieren en weten hoe je moet omgaan met genetisch gemanipuleerde producten als dit relevant is voor je bedrijf.

Kosten, termijnen en verlengingen

De certificeringskosten zijn afhankelijk van de omvang van je product, het aantal faciliteiten en de testvereisten. Doorlooptijden variëren op basis van de capaciteit van het halal inspectiebureau en of je corrigerende maatregelen nodig hebt na de eerste audit.

Vernieuwingen zijn nodig wanneer productsamenstellingen of productieprocessen veranderen. Overheidsvoorschrift 42/2024 staat toe om vernieuwingen eerder in te dienen, zodat je flexibeler kunt plannen.

Budget voor doorlopende kosten na de eerste certificering. Denk hierbij aan jaarlijkse controles, testen op nieuwe ingrediënten en het bijwerken van documentatie als je processen aanpast of nieuwe producten toevoegt aan je halal gecertificeerde assortiment.

Labels, merken en markttoegang

Rood-witte halal-certificeringslogosticker op een glazen raam, waarmee wordt aangegeven dat bedrijven in Indonesië officieel aan de halal-eisen voldoen.

Zodra je gecertificeerd bent, kun je het "Halal Indonesia" logo op je producten laten zien. Het logo heeft specifieke vereisten voor plaatsing, lettertype en zichtbaarheid die je precies moet volgen. Halal-labels moeten duidelijk, duurzaam en gemakkelijk zichtbaar zijn op de verpakking en moeten certificeringsnummers bevatten om naleving en duidelijkheid voor de consument te garanderen. Op niet-halal producten moet duidelijk "niet-halal" staan om verwarring bij de consument te voorkomen.

Retail- en e-commerceplatforms controleren steeds vaker de halalstatus voordat ze producten vermelden. Als je gemengde portefeuilles hebt met zowel halal als niet-halal producten, heb je duidelijke systemen nodig om verwisselingen te voorkomen en het vertrouwen van de consument te behouden. Voor niet-halal producten moet je duidelijke niet-halal informatie op het etiket zetten, inclusief specifieke tekens of beschrijvingen, en aangeven of het product niet-halal ingrediënten bevat.

Het halal label geeft je een concurrentievoordeel op de Indonesische markt, waar een aanzienlijk deel van de consumenten actief op zoek is naar halal gecertificeerde producten. Dit geldt voor levensmiddelenadditieven, huishoudelijke apparaten die met voedsel in aanraking komen, medische hulpmiddelen en andere productcategorieën.

Scheiding van halal en niet-halal producten

Het handhaven van een duidelijke scheiding tussen "halal" en "niet-halal" producten ("Scheidingseisen") is bedoeld als hoeksteen van het "halal certificeringsproces".

Vereisten voor productielijnsegregatie

Verwerkingsapparatuur en -gereedschap

  • Speciale apparatuur: Gebruik aparte verwerkingsmachines, mengkommen en keukengerei uitsluitend voor halalproducten om kruisbesmetting te voorkomen.
  • Schoonmaakprotocollen: Zorg voor grondige reinigingsprocedures tussen halal- en niet-halalproductieruns als er gedeelde apparatuur wordt gebruikt.
  • Apparatuur markeren: Alle halal-apparatuur duidelijk labelen met zichtbare markers of kleurcoderingssystemen
  • Voorbeeld: Een bakkerij die zowel gewoon brood als halalbrood produceert, moet aparte ovens, mixers en bereidingsoppervlakken gebruiken of gevalideerde reinigingsprocedures toepassen tussen productiecycli.

Opslaggebiedbesturingen

  • Aparte opslagzones: Fysiek gescheiden opslagruimten aanhouden voor halal grondstoffen, onderhanden werk en eindproducten.
  • Duidelijke etiketteersystemen: Gebruik opvallende bewegwijzering en etikettering om halal opslagruimtes te identificeren en verwarring onder het personeel te voorkomen.
  • Temperatuurregeling: Zorg voor speciale koel- en vriescellen voor halalproducten als het gaat om temperatuurgevoelige producten.

Checklist beheer toeleveringsketen

Leveranciersverificatie

  • Halal-gecertificeerde leveranciers: Alle grondstoffen uitsluitend betrekken van leveranciers met geldige halal-certificaten
  • Documentatie-eisen: Bijhouden van actuele halal-certificaten en attestatiebrieven van alle leveranciers van ingrediënten
  • Regelmatige audits: Periodieke verificatie van de halalstatus van leveranciers en vernieuwing van certificeringen

Transport en logistiek

  • Speciale bestelwagens: Gebruik aparte transportvoertuigen voor halalproducten of implementeer grondige reinigingsprotocollen
  • Procedures laadperron: Duidelijke procedures opstellen voor het ontvangen van halal-materiaal in aangewezen havengebieden
  • Chain of Custody: Documentatie bijhouden om halal producten te traceren vanaf de leverancier tot aan je vestiging

Controle op verpakking en etikettering

  • Halal-gecertificeerde verpakking: Gebruik verpakkingsmaterialen die voldoen aan de halal-normen en dienovereenkomstig zijn gecertificeerd
  • Preventie van besmetting: Ervoor zorgen dat de verpakkingslijnen schoon zijn en alleen halalproducten bevatten tijdens de productieruns.
  • Label verificatie: Breng de juiste halal-certificeringslabels aan en zorg ervoor dat niet-halal producten duidelijk gemarkeerd zijn
  • Voorbeeld: Een snackfabrikant moet halal-gecertificeerde verpakkingsfolies gebruiken en ervoor zorgen dat etiketteerapparatuur geen niet-halal residuen overbrengt op halal productverpakkingen.

Segregatie van distributie en verkoop

Magazijnbeheer

  • Aparte opberggedeeltes: Handhaaf afzonderlijke magazijnruimten voor halal en niet-halal afgewerkte producten
  • Inventaris bijhouden: Gebruik afzonderlijke inventariscodes en volgsystemen om verwisselingen tijdens het picken en verzenden te voorkomen
  • Personeelstraining: Het magazijnpersoneel opleiden in de juiste verwerkingsprocedures en de identificatie van halalproducten.
  • Voorbeeld: Een voedseldistributeur moet halal gecertificeerde conserven opslaan in daartoe aangewezen magazijnafdelingen met duidelijke gangmarkering en afzonderlijke pickprocedures.

Handhaving en sancties

De Indonesische autoriteiten voeren regelmatig inspecties uit om de naleving te controleren. Overtredingen kunnen leiden tot administratieve sancties zoals een schriftelijke waarschuwing, boetes en het van de markt halen van producten.

De beste manier om problemen met handhaving te voorkomen is het bijhouden van een nauwkeurige administratie, het direct melden van wijzigingen in ingrediënten of processen, ervoor zorgen dat je halal-supervisor op de hoogte blijft van de nieuwste trainingen en het uitvoeren van interne audits voordat officiële inspecties plaatsvinden.

De boetes voor niet-naleving kunnen je bedrijf aanzienlijk beïnvloeden, dus het is de moeite waard om vanaf het begin te investeren in goede systemen.

Certificaten en due diligence verifiëren

Kopers en toezichthouders kunnen halal-certificaten verifiëren via de BPJPH-database "Check Halal Product". Dit systeem toont de geldigheid van het certificaat, de producten die eronder vallen en de details van de certificering. Je kunt zelf een verklaring opstellen, due diligence uitvoeren op leveranciers of partners en hun certificaatnummers, vervaldata en productcategorieën controleren. De database helpt fraude voorkomen en zorgt ervoor dat je met leveranciers werkt die echt halal gecertificeerd zijn.

Dit verificatiesysteem ondersteunt de hele toeleveringsketen door het eenvoudig te maken om de halalstatus op elk niveau te bevestigen.

Checklists bedrijfstype

Kleine bedrijven (UMK): Richt je op basisdocumentatie, eenvoudige scheidingsprocedures en opties voor zelfaangifte waar beschikbaar. Gebruik overheidsprogramma's om je voor te bereiden op de deadline van 2026.

Middelgrote/grote bedrijven: Implementeer uitgebreide Halal Product Assurance Systemen, stel gekwalificeerde Halal Supervisors aan en zet robuuste programma's voor leveranciersverificatie op. Je grotere schaal brengt extra verantwoordelijkheden met zich mee.

Importeurs/exporteurs: Beheers het wederzijdse erkenningssysteem, onderhoud relaties met buitenlandse halal-certificeringsinstanties, registreer certificaten op de juiste manier in SIHALAL en zorg ervoor dat je lokale vertegenwoordigers de Indonesische vereisten begrijpen.

Top 10 Veelvoorkomende auditproblemen en oplossingen

  1. Onvolledig halal productborgingssysteem: Uitgebreide procedures ontwikkelen voor alle aspecten van je bedrijf
  2. Onvoldoende scheiding tussen faciliteiten: Fysieke barrières installeren en duidelijke schoonmaakprotocollen opstellen
  3. Ontbrekende documentatie van de leverancier: Halal-certificaten of attesten eisen van alle leveranciers
  4. Ongekwalificeerde halal toezichthouder: Zorg ervoor dat je supervisor voldoet aan religieuze en trainingsvereisten
  5. Slechte administratie: Systemen opzetten voor het bijhouden van ingrediënten, processen en wijzigingen
  6. Verontreinigingsrisico's: Mogelijkheden voor kruisbesmetting identificeren en elimineren
  7. Ontoereikende training van personeel: Al het relevante personeel trainen op halal-vereisten
  8. Ontbrekende procesdocumentatie: Documenteer elke stap die van invloed kan zijn op de halalstatus
  9. Leemten in de verificatie van leveranciers: Regelmatig leveranciers controleren en hun halalstatus verifiëren
  10. Falen van verandermanagement: Alle wijzigingen in ingrediënten of processen onmiddellijk melden

In die gevallen waarin uitzonderingen of unieke omstandigheden zich voordoen, moeten bedrijven de BPJPH of hun halal-inspectiebureau raadplegen voor advies.

Vooruitkijken: Bouwen aan succes op lange termijn

Bij de Indonesische halal-certificering gaat het niet alleen om het voldoen aan wettelijke eisen; het gaat om het opbouwen van consumentenvertrouwen in een markt met de grootste moslimbevolking ter wereld. Bedrijven die de halal-normen omarmen, merken vaak dat ze hun algehele kwaliteitssystemen verbeteren en concurrentievoordelen behalen.

Het certificeringslandschap blijft zich ontwikkelen, met nieuwe productcategorieën die mogelijk gecertificeerd moeten worden en toenemende internationale samenwerking. Blijf op de hoogte van veranderingen in de regelgeving en onderhoud sterke relaties met je halal inspectiebureau en lokale vertegenwoordigers.

Succes op de Indonesische markt vereist begrip voor het feit dat halal-certificering meer is dan naleving; het toont respect voor lokale waarden en toewijding om Indonesische consumenten op de juiste manier te bedienen. Deze benadering bouwt duurzame zakelijke relaties en een duurzame aanwezigheid op de markt op.

Vergeet niet dat de deadline van oktober 2026 voor kleine bedrijven en geïmporteerde producten snel nadert. Begin nu met je voorbereiding om haast op het laatste moment en mogelijke problemen met markttoegang te voorkomen. De bedrijven die vooruit plannen zullen zich in de beste positie bevinden om te gedijen op de dynamische en groeiende markt van Indonesië.

Klaar om je visum aan te vragen of te verlengen?

Laat je aanvraag behandelen door onze visumspecialisten.

Alles bekijken